Το Κειμηλιαρχείο της Κλεισούρας

2018-08-30

Γράφει ο Δρ. Νικόλαος Σιώκης 

Στις 12 Αυγούστου 2018 άνοιξε τις πύλες του το Κειμηλιαρχείον Κλεισούρας στον γυναικωνίτη του Ι. Ναού Αγίου Δημητρίου Κλεισούρας. Πρόκειται για ένα μικρό εκκλησιαστικό μουσείο, μέσα στο οποίο μπορεί κανείς να θαυμάσει φορητές εικόνες διαφόρων χρονικών περιόδων, τάσεων και τεχνοτροπιών, σπάνιας αξίας έντυπα βιβλία, εξαιρετικά δείγματα χρυσοκεντητικής, αξιοθαύμαστα έργα εκκλησιαστικής αργυροχρυσοχοΐας και περίτεχνα ξυλόγλυπτα, καθώς και μία σημαντική συλλογή ζωγραφιστών λαβάρων του 19ου αιώνα. Το σύνολο των εκθεμάτων αποκαλύπτει ένα απίθανο σκηνικό της ελληνικής - εκκλησιαστικής ιστορίας, φωτισμένο από διάφορες πλευρές, γνωστές ή άγνωστες, και καλύπτει μια μακρά ιστορική περίοδο από τον 15ο αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ού.


Οι εικόνες, τα εκκλησιαστικά σκεύη, τα λειτουργικά και ιερατικά άμφια των ναών της Κλεισούρας εκτός του ότι επέχουν θέση κειμηλίων, αποτελούν τεκμήρια της τοπικής ιστορίας. Ως αφιερώματα αποκαλύπτουν τις μακρές διάρκειες πρακτικών και νοοτροπιών των αφιερωτών και των αποδεκτών τους. Οι δωρεές αυτές για τον εξοπλισμό των εκκλησιαστικών καθιδρυμάτων της Κλεισούρας καταδεικνύουν τον συγκερασμό της φιλοπατρίας με την ευεργεσία και εξασφαλίζουν το δικαίωμα αναγραφής των ονομάτων τους στους καταλόγους των δωρητών και της αναγόρευσής τους σε ευεργέτες. Όλες αυτές οι εκδηλώσεις θρησκευτικότητας αναδείκνυαν μια αίσθηση του κοινωνικού καθήκοντος, η οποία αποτελεί το υπόβαθρο για την κατοπινή πρακτική του ευεργετισμού.

Τα εκθέματα του Κειμηλιαρχείου προέρχονται από όλους τους ναούς και τα εξωκλήσια της Κλεισούρας, όπου μέχρι σήμερα βρίσκονταν αποθησαυρισμένα, αποτελώντας εύκολη λεία για τους φυσικούς τους εχθρούς, όπως τον χρόνο, την υγρασία και τα τρωκτικά, ή αποθηκευμένα υπό τις χείριστες συνθήκες και υπό τον κίνδυνο της φθοράς και της λήθης. Αρκετά, δυστυχώς, είναι αυτά που είτε χάθηκαν ανεπιστρεπτί εξαιτίας της άγνοιας των εκάστοτε διαχειριστών τους είτε κλάπηκαν εξαιτίας της ελλιπούς φύλαξής τους.

Η υλοποίηση του έργου κατέστη δυνατή χάρη στην ευγενική χορηγία του Κλεισουριώτη κυρίου Κωνσταντίνου Νάσλα, ο οποίος λόγοις και έργοις αποδεικνύει καθημερινά την αγάπη και το ενδιαφέρον του για τον γενέθλιο τόπο του. Αρωγοί, επίσης, στην προσπάθεια στάθηκαν εξ αρχής η οικογένεια του Αλέξανδρου Ιχτιάρογλου, η εμπορική και τεχνική εταιρεία Delphis A.E. και η εταιρεία ασφαλείας και πυρανίχνευσης Ζαριφόπουλος Α.Ε., που αφειδώλευτα συνέβαλαν στην αγορά των υλικών και του αναγκαίου εξοπλισμού.

Το Κειμηλιαρχείο της Κλεισούρας δεν δημιουργήθηκε για να μείνει μακριά από την κοινωνία, αλλά για να γίνει αντικείμενο θαυμασμού, εκπαίδευσης και -γιατί όχι- μελέτης. Στους άμεσους στόχους είναι η συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς φορείς, ώστε με προγραμματισμένες επισκέψεις να μπορέσουν οι νέοι να έρθουν πιο κοντά στην Εκκλησιαστική Τέχνη και στην παράδοση αιώνων της Ορθόδοξης πίστης. Επίσης, προγραμματισμένες επισκέψεις θα μπορούν να πραγματοποιούν τα Κατηχητικά σχολεία, οι Ενορίες καθώς και οι τοπικοί Σύλλογοι, αλλά και οι χιλιάδες επισκέπτες της περιοχής, αρκετοί εκ των οποίων θα επιθυμούσαν να εντάξουν έναν τέτοιο ενδιαφέροντα σταθμό στο πρόγραμμα των διακοπών τους. Απώτερος στόχος είναι να αποτελέσει ένα ζωντανό κύτταρο, που θα εξελιχθεί σταδιακά, ώστε να αναδείξει ολόκληρο το εύρος των δυνατοτήτων του. Επόμενος στόχος είναι η έκδοση ενός σύντομου οδηγού του Κειμηλιαρχείου και η επιβεβλημένη και επιστημονικά άρτια συντήρηση όλων των θησαυρών του.

Ας το επισκεφτούμε με πνεύμα μαθητείας, κατάνυξης και θρησκευτικής ευλάβειας. Ας προσεγγίσουμε όλα τα εκθέματα με τη σκέψη ότι είναι κειμήλια θρησκευτικής παιδαγωγίας, απότοκα του σεβασμού των πιστών μας και της θρησκευτικής ευλάβειας των δημιουργών τους.

Επόπτης έργου: π. Βασίλειος Ανδρονικίδης
Επιμέλεια έκθεσης: Δρ. Νικόλαος Σιώκης

Επικοινωνία: siokisn@gmail.com 

Ευχαριστούμε πολύ τον Δρ. Νικόλαο Σιώκη που μας σύστησε το Κειμηλιαρχείο Κλεισούρας. Ευχόμαστε να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι που έχετε θέσει!

Πρόσφατες δημοσιεύσεις 

 

Έρευνα για την επίδραση του COVID-19 στον τομέα του Πολιτισμού στην Ελλάδα

2020-07-10

Η εξάπλωση της πανδημίας επέφερε αλλαγές σε ποικίλους τομείς, γεγονός που οδήγησε διάφορους οργανισμούς και φορείς να μελετήσουν, να αναστοχαστούν και να προβάλλουν τα διάφορα δεδομένα με έρευνες κοινού, webinars, online συνέδρια, κ.ο.κ. Ανάμεσα στους τομείς που επηρέασε σημαντικά η κατάσταση του COVID-19 ήταν και ο τομέας του τουρισμού και φυσικά,...