Γράφει η Σοφία Καρούνη

Η νέα ψηφιακή εποχή που εγκαινιάστηκε τον 21ο αιώνα έδωσε τη δυνατότητα σε ανοιχτή πρόσβαση σε πληροφορίες, σε γνώση και σε «κληρονομιά», εγείροντας ταυτόχρονα ερωτήματα ως προς τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να πλοηγηθούμε σε τόσο μεγάλη ποσότητα πληροφορίας, αλλά και την αποτελεσματικότητα της ερμηνείας της. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και τα sites/ιστότοποι των μουσείων.

Site ή αλλιώς ιστοσελίδα ενός μουσείου θεωρείται η επέκταση ενός μουσείου στο ψηφιακό περιβάλλον. Ποια είναι τα οφέλη; Είναι γεγονός ότι τα μουσεία με τα sites τους κερδίζουν ευρύτερη αναγνωρισιμότητα και επικοινωνούν αμεσότερα με το υπάρχον και δυνητικό κοινό τους, ενώ παράλληλα διαμεσολαβούν με εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό τρόπο τα περιεχόμενά τους. 

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, από το 2004 εντοπίζονται τέσσερις μορφές μουσειακών ιστοχώρων (Schweibenz, 2004,3):

1. Το μουσείο - ενημερωτικό φυλλάδιο: Στον ιστοχώρο του μουσείου παρατίθενται πληροφορίες για το ίδιο το μουσείο, τις συλλογές του και το πλαίσιο επίσκεψης του κοινού, π.χ. ωράριο.

2. Το μουσείο περιεχομένου: Αυτή η μορφή δηλώνει ότι το μουσείο παρουσιάζει στον ιστότοπό του τις συλλογές του σε ψηφιακή μορφή. 

3.  Το μουσείο μάθησης: Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το μουσείο υιοθετεί μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση στην ιστοσελίδα, πλαισιώνοντας με συμφραζόμενα τα ψηφιοποιημένα αντικείμενα, καθώς και με επιπλέον διδακτικό και πληροφοριακό περιεχόμενο, προσαρμοσμένο στην ηλικία, το επίπεδο γνώσεων και τα ενδιαφέροντα του ψηφιακού επισκέπτη. 

4. Το εικονικό μουσείο: Υιοθετεί τον προσανατολισμό του μουσείου μάθησης, αλλά επιπλέον διασυνδέει τη συλλογή του μουσείου με άλλες ψηφιακές συλλογές, υλοποιώντας το όραμα του André Marlaux για το "μουσείο χωρίς τοίχους".

Σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω μορφές κι αν ανήκει ο ιστότοπος ενός μουσείου, αυτό στο οποίο θα πρέπει να δοθεί προσοχή είναι να είναι να είναι κατανοητό από όλους.ες αφού τα sites αποτελούν πλέον ουσιαστικό τρόπο επικοινωνίας τόσο με την τοπική όσο και με τη διεθνή κοινότητα. Επιπλέον, η τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα να προβάλλουμε και να καταστήσουμε αυτούς τους φορείς πρωταγωνιστικούς παράγοντες στη διάχυση της γνώσης, στην εμβάθυνση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και στην προαγωγή ενός μοντέλου πολιτισμού που θα χαρακτηρίζεται από διαρκή και εποικοδομητικό διάλογο και ανοιχτή πρόσβαση. 

Βιβλιογραφία:

Ζαχαριάς, Ν., (επιμ.). 2023. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ, Παπαζήσης, 268-269

Μικελάκης, Εμ., "Η πολιτιστική κληρονομιά και η ερμηνεία της στην ψηφιακή εποχή. Μέσω της χρήσης εφαρμογών σε έξυπνα κινητά τηλέφωνα", Αρχαιολογία online, (Διαθέσιμο εδώ:  https://www.archaiologia.gr/blog/2016/12/12/%CE%B7-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%AC-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B7%CE%BD%CE%B5/ )

Παπαδημητρίου, Ν., 2008. "Νέες τεχνολογίες και μουσεία. Η περίπτωση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης", Οι νέες τεχνολογίες στα μουσεία. Σύγχρονες τάσεις και αντιλήψεις, Πρακτικά ημερίδας, 16 Ιουνίου 2007, Πολεμικό Μουσείο Αθηνών 

Schweibenz, W. 2004. "The Development of Virtual Museums" ICOM News, 57 (3) 2004, 3