Μουσείο του Παρισιού θα επιστρέψει στην Αφρική τα εκθέματα αφρικανικής τέχνης του

Ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron κατά την επίσκεψή του στο Πανεπιστήμιο της Ουαγκαντουγκού στην Μπουρκίνα Φάσο στις 28 Νοεμβρίου του 2017, είχε δηλώσει ότι κατά τη διάρκεια της πενταετούς προεδρίας του, θα διαμορφωθούν «οι συνθήκες για την περιοδική ή μόνιμη επιστροφή της αφρικανικής πολιτιστικής κληρονομιάς στη Αφρική», προσθέτοντας ότι «είναι απαράδεκτο το ότι ένα μεγάλο μέρος αυτής της κληρονομιάς βρίσκεται στη Γαλλία ή σε ιδιωτικές ευρωπαϊκές συλλογές και μουσεία».

Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι στο παρελθόν, υπήρχαν και Αφρικανοί που έκαναν λαθρεμπόριο πολιτιστικών αγαθών από διάφορες χώρες της ηπείρου και ότι αυτά πολλές φορές διασώθηκαν από τα χέρια των λαθρεμπόρων χάρη σε Ευρωπαίους επιμελητές και συλλέκτες. Έκανε, ακόμη, έκκληση για «ένα νέο κοινό όραμα» που θα δώσει ένα τέλος σε «παλιές διαμάχες», το οποίο για να γίνει, «θα χρειαστούν επιστημονικές και μουσειογραφικές συνεργασίες».

Θερμή ανταπόκριση σε αυτή την προτροπή βρήκε από τον πρόεδρο του εθνογραφικού Μουσείου Quai Branly-Jacques Chirac στο Παρίσι, Stéphane Martin, ο οποίος αποκάλεσε την έκκληση μια «φανταστική πρόκληση», δηλώνοντας: «Σκεφτείτε το Μουσείο Αφρικανικών Πολιτισμών στο Ντακάρ, το οποίο έχτισαν οι Κινέζοι και στέκει άδειο εδώ και τρία χρόνια. Γιατί να μη σκεφτούμε μια συνεργασία εκεί; Μπορεί να μην είναι εύκολο, αλλά θα άξιζε να το προσπαθήσουμε.»

Περισσότερα από 70.000 τέχνεργα από την Υποσαχάρια Αφρική, περιλαμβάνονται στη συλλογή του Μουσείου Quai Branly. Από αυτά, 1.000 περίπου παρουσιάζονται στο κοινό. Ο Martin υπογραμμίζει το πρόβλημα που υπάρχει με την Αφρική, αναφέροντας πως η πολιτιστική κληρονομιά των λαών της έχει εξαφανιστεί από την ήπειρο. «Στις εκθέσεις αφρικανικής τέχνης που έχουμε παρουσιάσει από τότε που ανοίξαμε το 2006, δεν είχαμε δανειστεί ούτε ένα έργο από αφρικανικό μουσείο. Οφείλουμε να κάνουμε κάτι να επανορθώσουμε για αυτό». Από την άλλη, βλέπει την επιστροφή έργων στην Αφρική να γίνεται εφικτή περισσότερο μέσα σε ένα πλαίσιο πολιτιστικών ανταλλαγών, εκθέσεων και projects.

Η ίδρυση του Λούβρου στο Άμπου Ντάμπι σηματοδοτεί για τον Martin μια μεγάλη αλλαγή στον παγκόσμιο χάρτη των μουσείων, καθώς: «Έδειξε ότι μια τέτοια συνεργασία είναι δυνατή και αυτό μπορεί να αλλάξει το πολιτιστικό μας όραμα. Εάν με διεθνή συνεργασία, πιθανώς και με άλλους εταίρους στη Δύση, μπορούμε να χτίσουμε ένα, δύο ή τρία ασφαλή μουσεία στην Αφρική, δε θα σκεφτόμουν καν ως ταμπού τη μεταφορά ιδιοκτησίας.»

Αξίζει να σημειωθεί ότι η στάση του Martin αποτελεί έκπληξη για τον κόσμο των μουσείων, μιας και, τόσο στη Γαλλία όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη, είναι γενικά αρνητική η στάση σχετικά με τη διάσπαση των εθνικών συλλογών. Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας, που φημίζεται για την εχθρική στάση που τηρεί σε ζητήματα επαναπατρισμού αντικειμένων στις χώρες προέλευσής τους: όταν το 2010 το γαλλικό κοινοβούλιο ψήφισε να συσταθεί μια επιστημονική επιτροπή για τη μελέτη προτάσεων επαναπατρισμού αντικειμένων, το υπουργείο δεν έκανε ενέργειες για την εφαρμογή του ψηφίσματος. Σύμφωνα με επίσημες πηγές, η υπουργός πολιτισμού της Γαλλίας, Françoise Nyssen, δεν ήταν ενήμερη για τις προθέσεις του προέδρου και δεν έχει σχολιάσει ακόμη, δύο μήνες μετά, τη δήλωσή του.

Πηγή: https://www.liberal.gr