Όταν αναφερόμαστε στην Πυθία, δεν εννοούμε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, κάποια συγκεκριμένη μάντισσα. Πρόκειται για τίτλο που δινόταν σε αυτή που κάθε φορά επιλεγόταν να είναι η εκλεκτή του θεού Απόλλωνα. 

Ξεκινώντας από την αρχή, σύμφωνα με τον θρύλο, ο Πύθωνας, ένα τεράστιο φίδι, φρουρούσε το μέρος μέχρι που τον θανάτωσε ο Απόλλωνας. Το σώμα του ερπετού έπεσε μέσα σε μια ρωγμή του εδάφους και καθώς σάπιζε, αναδύονταν ατμοί. Όποιος στεκόταν πάνω από τη ρωγμή, έπεφτε σε  έκσταση. Πίστευαν ότι τα άτομα αυτά κυριεύονταν από τον Απόλλωνα που τα πλημμύριζε με τη θεϊκή του παρουσία. Σταδιακά, το άδυτο έγινε ναός, όπου ένα μόνο άτομο λειτουργούσε σαν γέφυρα ανάμεσα στον επίγειο και τον άλλο κόσμο. Ήταν η μάντισσα Πυθία. 

Ο καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας Πάνος Βαλαβάνης σημειώνει πως: "Η Πυθία, η γυναίκα που αποτελούσε το διάμεσο μεταξύ του θεού και των πιστών, δεν ήταν τυχαία. Θα πρέπει να ήταν ένα υπερευαίσθητο πλάσμα, που είχε τη δυνατότητα να περιπίπτει σε κατάσταση καταληπτικής αλλοτρίωσης, όχι μόνο πιστεύοντας ότι επικοινωνεί με τον θεό αλλά πείθοντας και τους άλλους γι' αυτό." 

Η Πυθία εξαγνιζόταν, πίνοντας αγιασμένο νερό και πλένοντας το σώμα της στην ιερή Κασταλία Πηγή. Κατόπιν, καθόταν σε ένα τρίποδο και "περνούσε" στο βασίλειο του θεού. Άνθρωποι συνέρρεαν από τα πέρατα του κόσμου για να μιλήσουν με τη γυναίκα που επικοινωνούσε με τους θεούς και για να φτάσουν στους Δελφούς πολλοί ταξίδευαν μέρες, ακόμα και εβδομάδες. 

Σύμφωνα με κάποιες αφηγήσεις, οι μάντισσες πράγματι απαντούσαν, αν και υπάρχουν αναφορές ότι η Πυθία πρόφερε ακατάληπτα λόγια, τα οποία οι ιερείς «ερμήνευαν» σε μορφή στίχων.  Φαίνεται πως οι ιερείς φρόντιζαν να τους ερμηνεύουν με τέτοιον τρόπο ώστε να φαίνεται ότι η Πυθία είχε πάντα δίκιο. Ο ικέτης έπρεπε να λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τα λόγια της. Πολύ σύντομα κανείς δεν έπαιρνε μια σοβαρή απόφαση χωρίς να συμβουλευτεί την Πυθία. Εκτός από Έλληνες, στους Δελφούς ταξίδευαν ξένοι αξιωματούχοι, ηγέτες και βασιλιάδες για μια ευκαιρία να υποβάλλουν την ερώτησή τους. Όσοι είχαν χρήματα πλήρωναν για να παρακάμπτουν τις μεγάλες ουρές των προσκυνητών. Χάρη στις δωρεές, το μέγεθος του ναού μεγάλωσε όπως και η φήμη του.

Η Πυθία ενέπνευσε αρκετούς μεταγενέστερους καλλιτέχνες με αποτέλεσμα να έχουμε σήμερα ένα σημαντικό δείγμα απεικονίσεών της: