“Χαμένες Γλώσσες” στη Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά

2017-09-12

Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά διαθέτει μια από τις πιο αξιόλογες βιβλιοθήκες με χιλιάδες χειρόγραφα και βιβλία.

Αυτό το διάστημα, μια ομάδα ερευνητών μελετά τα χειρόγραφα της βιβλιοθήκης της Μονής, προσπαθώντας να ανακαλύψει τι «κρύβεται» πίσω από τα χειρόγραφα που βλέπουμε τώρα. Πρόκειται για κείμενα και παραστάσεις που σβήστηκαν και ξαναγράφτηκαν - συνήθως με άλλο περιεχόμενο - από τους μοναχούς. Ορισμένα από τα αρχικά κείμενα έχουν γραφεί στα ελληνικά, λατινικά, αραβικά ενώ για άλλα έχει χρησιμοποιηθεί μια γραφή, άγνωστη για εμάς σήμερα.

Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά
Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά

Όσα χειρόγραφα διακρίνονται με αρκετά επίπεδα γραφής, ονομάζονται παλίμψηστα και περίπου 130 από αυτά βρίσκονται στη Μονή Αγίας Αικατερίνης. Η επανάχρηση αυτών οφείλεται στην άνοδο του Ισλάμ τον 7ο αιώνα, που σήμανε την εξαφάνιση των χριστιανικών θέσεων στην έρημο Σινά και την απομόνωση του Μοναστηριού της Αγ. Αικατερίνης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εξάντληση των αποθεμάτων και την επαναχρησιμοποίηση των υπαρχόντων χειρογράφων από τους μοναχούς.

Από το 2011, οι ερευνητές έχουν μελετήσει περίπου 74 παλίμψηστα, ανακαλύπτοντας καινούρια κείμενα που χρονολογούνται από τον 4ο έως τον 12ο αιώνα και 108 σελίδες με άγνωστα ελληνικά ποιήματα και μια από τις πιο παλιές συνταγές αποδιδόμενη στον Ιπποκράτη.

Το πιο εντυπωσιακό, όμως, είναι το γεγονός πως πολλά από τα χειρόγραφα έχουν γραφτεί σε γλώσσες που χάθηκαν εδώ και αιώνες. Παράδειγμα αυτού αποτελούν δύο σβησμένα κείμενα, τα οποία είχαν γραφτεί σε καυκάσια αλβανικά, που μιλούσαν οι χριστιανοί στο σημερινό Αζερμπαϊτζάν. Πλέον, τα καυκάσια αλβανικά μπορούμε να τα βρούμε μόνο σε λίθινες επιγραφές.

Ακόμα ένα παράδειγμα «χαμένης γλώσσας» αποτελεί η χρήση της διαλέκτου γνωστής ως χριστιανικής παλαιστινιακής αραμαϊκής, που αποτελεί μία μίξη ελληνικών και συριακών.

Η ομάδα του Sinai Palimpsests Project, όπως ονομάζεται το πρόγραμμα, έχει ξεκινήσει την ψηφιοποίηση του υλικού, «ανεβάζοντας» online τα χειρόγραφα ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα σε όσους επιθυμούν να τα μελετήσουν.   

Πηγή: https://www.smithsonianmag.com/smart-news/long-lost-languages-found-manuscripts-egyptian-monastery-180964698/